Przepraszam, jak dojść do hotelu "Copernicus"?
7. KUJAWSKO-POMORSKIE

Stacja 1 - Miasto

Emilia

Tato, rynek w Toruniu jest kwadratowy?

Ludwik

Tak, kwadratowy. I bardzo regularny. Budynki są stare, zabytkowe. To jest centralny punkt miasta.

Antek

Tu jest wszystko! I ratusz, i hotel, i restauracja, i bank...

Emilia

...i pomnik Mikołaja Kopernika!

Mama

Tu są dwa pomniki! Ten drugi to pomnik flisaka. Pomnik-fontanna.

1. Co to jest?

A. transport i komunikacja w mieście
B. miejsca
C. architektura historyczna i współczesna (budynki)
D. zakupy
E. usługi
F. instytucje

2. Do czy na? Przeczytaj dialog.

Julia: Dzień w Toruniu może być interesujący, prawda?
Antek: Jasne, że tak! Dokąd idziemy?
Julia: Możemy iść „do” albo „na”, wiesz?
Antek: Nie rozumiem...
Julia: Idziemy „do”, jeśli to jest np. budynek, a „na” jeśli to jest teren otwarty albo ważna instytucja.
Antek: Skąd to wiesz?
Julia: Z kompendium gramatycznego.
Antek: A jakiś przykład?
Julia: Proszę bardzo - możemy pójść do kina albo do teatru. Możemy też pójść na lotnisko albo na pocztę.
Antek: Rozumiem. Idziemy „do” plus dopełniacz. Idziemy „na” plus biernik. Znam te formy.

3. Uzupełnij tabelę. Uwaga! Dopasuj formę rzeczownika.

idziemy do + dopełniacz

idziemy na + biernik

- u

- a

 

- y/- i

jak mianownik

- ę

domu
 
 
 
 
     
 
stadion
dworzec
apteki
ulicę
kościoła
parking
hotelu
restauracji
biblioteki
policję
basen
rynek
szpitala
ratusza
filharmonii
bloku
galerii
banku
pocztę
sklepu
osiedle

GRAMATYKA

 

północ

południe

wschód

zachód

Idziemy/

jedziemy na

północ

północny wschód/zachód

południe

południowy wschód/zachód

wschód

zachód

Jesteśmy/

znajdujemy się na

północy

północnym wschodzie/zachodzie

południu

południowym wschodzie/zachodzie

wschodzie

zachodzie

Północ, południe, wschód i zachód to części dużej całości (kraju, Polski). Wyrażamy to przy pomocy struktury:

dynamicznie: Jedziemy na północ Polski.

statycznie: Jesteśmy na północy Polski.

Drugi rzeczownik (Polski) zawsze w tej konstrukcji ma formę dopełniacza.

4. Statyka czy dynamika? Które z zaznaczonych w tekście czasowników mają charakter dynamiczny, a które statyczny?

Toruń to miasto nad Wisłą. Leży na północy Polski, w województwie kujawsko-pomorskim. Miasto ma dobre połączenie z resztą Polski. Od 2011 roku autostradą A1 można pojechać na północ Polski, do Gdańska. Od 2013 roku na południe - do Łodzi. Drogą krajową można pojechać z Torunia na wschód albo na zachód. Na północnym zachodzie Torunia jest Bydgoszcz. Na północny zachód (do Bydgoszczy) można dojechać szybką koleją miejską, tak zwaną BiT City (Bydgoszcz i Toruń).

Sprawdź w słowniku Emilki

leżeć, pojechać, dojechać, kierować się, pójść, znajdować się, jest zlokalizowany, województwo, połączenie, reszta, droga krajowa, kolej miejska, komunikacja miejska, rejs, tramwaj wodny, stać w korku, zwiedzić, słynąć

W Toruniu dobrze funkcjonuje komunikacja miejska: tramwaje, autobusy i taksówki. Dla turystów przygotowano specjalne atrakcje: rejsy statkiem i tramwajem wodnym po Wiśle. Z północy na południe miasta najszybciej można dojechać rowerem, który nigdy nie stoi w korku. Specjalnie dla rowerów przygotowana została Wiślana Trasa Rowerowa. W Toruniu urodził się Mikołaj Kopernik. Jeśli chcemy zwiedzić Dom Kopernika, musimy kierować się na południe od ratusza. Natomiast jeśli chcemy zwiedzić Planetarium, musimy pójść na północ od ratusza. Na południowym zachodzie Torunia znajduje się najstarsze w Polsce ZOO. To miasto słynie także z produkcji toruńskich pierników. Produkuje je fabryka "Kopernik", która zlokalizowana jest na północnym wschodzie miasta.
czasowniki statyczne (gdzie?)
czasowniki dynamiczne (dokąd?)
kierować się
znajduje się
pojechać
pójść
jest
leży
jest zlokalizowana
dojechać

Stacja 2 - Przepraszam, jak dojść do...

proszę/musi pani/musi pan/musisz/trzeba:

1. Gdzie jesteśmy? Posłuchaj dialogu i zdecyduj, które zdania są prawdziwe, a które fałszywe.

Posłuchaj dialogu.

Sprawdź w słowniku Emilki

zabłądzić, skrzyżowanie, nie jestem stąd, nic nie szkodzi, jeszcze raz, o co chodzi

Julia: Emilia, gdzie my jesteśmy?
Emilia: Nie wiem. Ty masz mapę.
Julia: No tak, ale nie wiem, gdzie jesteśmy. Chyba zabłądziłyśmy. Emilia, zapytasz jak dość do Planetarium?
Emilia: Dobrze, zapytam. Po polsku?
Julia: Oczywiście, że po polsku :)
Emilia: Przepraszam panią, zabłądziłyśmy i nie wiemy, jak dojść do Planetarium.
Pani: Ja też nie wiem, nie jestem stąd.
Emilia: Nic nie szkodzi, dziękuję.
Emilia: Julia, ta pani jest turystką i nie wie, jak dojść do Planetarium.
Julia: Zapytaj jeszcze raz, ok?
Emilia: Przepraszam pana, czy pan jest z Torunia?
Pan: Tak, a o co chodzi?
Emilia: Gdzie jest Planetarium? Jak tam dojść?
Pan: Pokażę wam drogę na mapie.
Emilia: Świetnie, proszę, tu jest nasza mapa.
0. Dziewczyny nie mają mapy miasta.
1. Emilia i Julia zabłądziły.
2. Dziewczęta wiedzą, jak dojść do Planetarium.
3. Julia pyta o drogę.
4. Kobieta jest turystką.
5. Emilia pyta o drogę mężczyznę.
6. Mężczyzna nie jest stąd.
7. Emilia pyta o drogę dwa razy.
8. Mężczyzna chce pokazać drogę na mapie.

2. Która to mapa? Przeczytaj i wybierz mapę, która odpowiada opisowi drogi.

Jesteśmy koło Domu Mikołaja Kopernika. Musicie iść teraz na wschód, czyli w prawo do pierwszego skrzyżowania i na tym skrzyżowaniu skręcić w lewo w ulicę Żeglarską. Tą ulicą proszę iść prosto aż do Rynku. Po lewej stronie jest pomnik Kopernika i Ratusz. Musicie iść dalej prosto przez Rynek aż do ulicy Chełmińskiej. Po lewej stronie jest pomnik psa Filusia. Ulicą Chełmińską proszę iść aż do ulicy Franciszkańskiej - to jest pierwsza ulica po lewej stronie. Musicie skręcić w tę ulicę i iść prosto jakieś sto metrów. Planetarium jest po lewej stronie.

3. Posłuchaj i wybierz mapę, która odpowiada opisowi drogi.

Posłuchaj.

4. Z instrukcji poniżej wybierz sformułowania odpowiednie do drogi zaznaczonej na mapie.

Jesteśmy koło
.
Musicie iść teraz na
, czyli w
do pierwszego skrzyżowania.
Na skrzyżowaniu trzeba przejść przez ulicę Ducha Świętego na przejściu dla pieszych i iść dalej prosto, do drugiego
. Na drugim
musicie
.
Na
skrzyżowaniu musicie skręcić w
w ulicę Fosa Staromiejska.
Dalej iść prosto do końca tej ulicy, jakieś 500 metrów. Na końcu ulicy trzeba skręcić
w
i iść jakieś 100 metrów. Planetarium jest po
stronie.

5. Posłuchaj informacji i wybierz mapę, która odpowiada opisowi drogi.

Posłuchaj.

Stacja 3 - Koniec świata!

Mama

Ale tu bałagan! Musimy posprzątać! Czyje to jest?

Antek

Co?

Mama

Ta sukienka.

Antek

Sukienka na pewno nie jest moja. To sukienka Emilki.

Emilka

Czerwona sukienka jest moja, ale niebieska Julii. A ten podkoszulek z napisem "I love Poland" jest Antka.

Mama

Ok, czerwona sukienka Emilii, niebieska sukienka Julki i podkoszulek Antka.

Antek

Mamo, a te okulary? Chyba są twoje, nie?

Mama

Nie, to są okulary taty.

Antek

Aha, a gazeta?

Mama

Gazeta też jest taty.

Emilia

Wszystkie rzeczy na stole są taty: i okulary, i gazeta, i telefon komórkowy i przewodnik po Toruniu.

Julia

Emilia, a twoje rzeczy są wszędzie! Tu jest twoja sukienka, tam twoje szorty, tutaj twój aparat fotograficzny, a tam twój słownik języka polskiego.

Mama

Emilka, faktycznie twoje rzeczy są wszędzie. Możesz je posprzątać?

Emilia

Tak, mogę. Ale Julia musi posprzątać swoje rzeczy. Tu leży tablet Julii, tam leży jej niebieska sukienka i kapelusz, a tam jest krem Julii.

Mama

Antek, które rzeczy są twoje?

Emilia

Książka jest Antka i ręcznik też jest Antka. Ten banan też jest Antka. I skarpetki też!

Mama

No, jeszcze tylko moje rzeczy i gotowe! Dziękuję wam za pomoc!

1. Czyje to jest?

Posłuchaj.
Antek
Julia
Emilia
Tata
czerwona sukienka
skarpetki
przewodnik po Toruniu
telefon komórkowy
okulary
krem
szorty
ręcznik
gazeta
kapelusz
tablet
niebieska sukienka
aparat fotograficzny
banan
podkoszulek z napisem
słownik języka polskiego

GRAMATYKA

Jeśli dwa rzeczowniki stanowią jedną, zintegrowaną informację, drugi rzeczownik ma zawsze formę dopełniacza i może:

  • wskazywać właściciela, np. książka taty, dom babci, gabinet dyrektora (czyj? czyja? czyje?)

Nie widziałem książki taty.

Remontujemy dom babci.

Idę do gabinetu dyrektora.

  • wskazywać część jakiejś całości, np. kawałek banana, szklanka soku, talerz zupy (ile?)

Poproszę kawałek banana.

Mam ochotę na szklankę soku.

Idę do stołu z talerzem zupy.

  • opisywać inny rzeczownik (drugi rzeczownik opisuje pierwszy), np. ból gardła, szkoła pisania po polsku, koncert muzyki renesansowej (czego? jaki? jaka? jakie?)

To są tabletki na ból gardła.

Słucham koncertu muzyki renesansowej.

We wszystkich wskazanych przykładach odmieniamy tylko pierwszy rzeczownik, drugi ma zawsze formę dopełniacza.

2. Połącz rzeczowniki w logiczne pary zgodnie z treścią ilustracji.

gabinet
dom
ciastko
smartfon
słownik
kubek
samochód
problem
Antka
studenta
Julii
mamy
Emilki
papieża
profesora
taty
kromka
butelka
pół
kawałek
kilogram
kubek
kostka
łyżeczka
oleju
kawy
cukru
pomidora
chleba
sera
jabłek
czekolady
koncert
gabinet
studio
kurs
zasada
muzeum
teoria
bilet
masażu
fotografii
wstępu
ewolucji
nagrań
muzyki klasycznej
równości
rysunku

3. Która forma jest poprawna?

0. Okulary przeciwsłoneczne
są czarne.
1. Nie podoba mi się czerwona sukienka
.
2. Biografia
jest bardzo interesująca.
3.
jest bardzo stary i piękny.
4. Dzisiaj oglądałyśmy pomnik
w Toruniu.
5. Najpiękniejsza część Torunia leży na prawym brzegu
.
6. Dawno temu Gniezno było stolicą
.
7. To jest gazeta
.

4. Ile czego?

ser
chleb
kawa
makaron
mleko
kiełbasa
coca cola
cukier
łyżeczka
słoik
20 dekagramów
kilogram
paczka
pół kilograma
kubek
łyżka
kilogram
paczka
20 dekagramów
kawałek
butelka
pół
butelka
łyżeczka
pół kilograma
litr
kilogram
pół kilograma
pudełko
pół kilograma
20 dekagramów
litr
kromka
kostka
pół kilograma
plasterek
20 dekagramów
puszka
kostka
kilogram
plasterek
litr
paczka
łyżka
kilogram
pół
kawałek
Uwaga! Struktury dużo/mało/trochę + dopełniacz
Czy masz dużo czasu dzisiaj?
Teraz mam mało pracy.
Czy mogę prosić trochę mleka?
W Toruniu jest wielu turystów.

5. Która forma jest poprawna?

0. Codziennie rano piję kubek
z mlekiem.
1. Kilogram
to za dużo!
2. Czy mogę prosić trochę
?
3. W ostatni weekend miałam naprawdę dużo
, żeby czytać.
4. Dzisiaj kupiłam
mleka i
wody mineralnej.
5. Zjesz tylko jedną
chleba, czy więcej?
6. Przepis jest prosty: jajko,
mleka, sól i omlet gotowy!
7. Idę do sklepu kupić
cukru.

6. Przeczytaj tekst i zwróć uwagę na podkreślone struktury z dopełniaczem. Odpowiedz na pytania do tekstu.

Antek: Tato, mam program Muzycznego Lata w Toruniu. Może pójdziemy na koncert?
Tata: To fajna propozycja. Jest ciepły wieczór, czas relaksu ... Dziewczęta! Macie ochotę na trochę kultury?
Mama: Bardzo fajny pomysł. Co jest w programie?
Antek: Klub Starego Piernika - koncert jazzu progresywnego.
Julia: Nie. Dziękuję.
Tata: To nie jest propozycja dla nas. Co jest jeszcze?
Antek: Rynek Staromiejski, cykl "Kwestia Smaku" - serenady.
Emilia: To może być interesujące!
Julia: Nie, nie dla mnie. Serenady są romantyczne, a ja nie lubię muzyki romantycznej.
Antek: To może to? Bulwary Wisły, cykl "Muzyka z ekranu". Co myślicie?
Tata: No, dla mnie interesujące. A dla was?
Emilia: Dla mnie nie, ale lubię chodzić nad Wisłę, więc jestem na tak!
Julia: Ja też się zgadzam! Mamo, a ty?
Mama: Bardzo chętnie. Lubię i Wisłę i muzykę filmową! Idziemy!
0. Antek czyta program Muzycznego Lata i proponuje koncert.
1. Mama ma ochotę na koncert dzisiaj wieczorem.
2. Julia chce pójść do Klubu Starego Piernika.
3. Emilia i Julia lubią muzykę romantyczną.
4. Wszyscy chcą pójść nad Wisłę.
5. Mama lubi i Wisłę, i muzykę filmową.

7. Która forma jest poprawna?

Program Muzycznego
w Toruniu:
Sobota, 17 lipca.
Klub Starego
- koncert
progresywnego (godzina 22.00).
Bulwary
- cykl "Muzyka z ekranu", film akcji (godzina 20.00).
Rynek Staromiejski, cykl "Kwestia
" - serenady (godzina 20.00).
Pub Koniec
- klasyka
- (godzina 21.00).
Dom
- menuety i inne tańce dworskie (godzina 18.00).

TO UMIEM!

Komunikacja:
znam słownictwo związane z miastem
umiem nazwać obiektu w mieście
umiem nazwać kierunki świata
umiem zapytać o drogę
rozumiem instrukcje
Gramatyka:
umiem rozpoznać czasowniki dynamiczne i statyczne
zapytać 'gdzie jesteś?' i 'dokąd idziesz?'
znam formy dopełniacza
znam funkcje dopełniacza w zdaniu
Kompetencja kulturowa:Znam następujące miejsca i obiekty:
znam najważniejsze obiekty w centrum Torunia
wiem gdzie leży Toruń, Bydgoszcz i Koniec Świata
wiem, kto to był Mikołaj Kopernik
Learn Polish
in Krakow!

School of Polish Language and Culture of the Jagiellonian University
close